Kadın ve Duygusal Taciz

Duygusal taciz/istismar/şiddet çoğunlukla kadınların maruz kaldığı ve kadınların ruh sağlığının önemli boyutlarda etkilemesinde belirleyici olan travmatik bir yaşantıdır. Erkeklerin büyük bir kısmı evde duygusal taciz uyguladığını ya kabul etmemekte ya da eşlerine olan tavır, tutum ve sözlerinin duygusal taciz olduğunun farkında olmamaktadır. Sürekli olduğunda ve/veya ağır biçimde yaşandığında, kadınların, erkeklerin bu davranışlarından dolayı gördükleri hasarın boyutları çok büyük olmakta ve bu hasarın etkilerinin gidermesi zorlaşmaktadır. Duygusal tacizin izleri yaşam boyu sürme eğilimi göstermektedir.

doc-dr-adnan-coban

Yapılan bir araştırmaya göre, gelişmiş ülkelerde kadınların %25’i evlilik hayatlarında fiziksel şiddete uğramaktadır. Fiziksel şiddet, doğal olarak bünyesinde duygusal istismarı da barındırır ve maruz kalan kadının ciddi boyutlarda psikolojik travma etkisi altında kalmasına yol açar.

Duygusal tacize uğrayan kişinin bu durumu yakınları ile paylaşamaması ya da hayatın bir gerçeği olarak kabullenmesi bu konu ile ilgili sorunların önemli bir parçasını oluşturur. Kadın içine kapanır ve depresif bir sürecin içine girer ve/veya takıntı, kaygı bozukluğu gibi sorunlar psikolojik semptomlar yaşamaya başlar.

Duygusal istismar çok farklı şekillerde kendini gösterebilir. Erkeğin tutarsız tavırlar göstermesi en sık rastladığımız duygusal istismar biçimlerinden biridir. Örneğin, flört döneminde erkeğin kadına “seni çok seviyorum ve evlenmek istiyorum” derken bir süre sonra yaklaşımlarının çelişkili sözler ve tutumlar içermesi, ilişkinin başlangıcında veya ilerleyen dönemlerinde eski kız arkadaşlarını ve onlarla yaşadığı olumlu anıları anlatması gibi durumlar duygusal tacizdir ve kadında travmatik etki yaratır.

Yalnızken veya topluluk içinde iken kadını sürekli olarak suçlaması, aşağılaması, yetersiz görmesi gibi tutumlar da duygusal istismar örneklerdir. Kadının arkadaşları ve ailesi ile temas kurmasını engellemeye çalışması da, kadının özgüveninin azalmasına, kendi kendine karar verememesine neden olabilir. Duygusal tacize uğrayan kadın, erkeklerden uzaklaşır, erkeklerden çekinmeye başlar. Bir kez daha deneme yapmak istemeyebilir. Her erkeğin böyle olduğu düşüncesine inanmaya başlayabilir. Diğer taraftan, duygusal istismar içeren tutumlara erkeklerin de maruz kaldığı sık sık şahit olduğumuz bir durumdur.

Kadının yok sayılması da duygusal tacizdir. Örneğin; ameliyat olacak kadına eşinin veya erkek arkadaşının ilgi göstermemesi, aramaması gibi. Bu durum yalnızlık, öfke, üzüntü gibi birçok duygunun açığa çıkmasına neden olabilir. “Sen Ne Anlarsın”, “Sen Başaramazsın” “ Sen Yapamazsın” gibi erkeğin kadına iğneleyici, aşağılayıcı sözler söylemesi, olumlu yönlerini görmezden gelmesi, eleştirmesi kadını duygusal anlamda travmatize eder.

Özetlemek gerekirse;

  • Belirsiz tutumlar (kişinin aşırı ilgili gibi gözükmesinin yanı sıra aşırı ilgisiz tutumlar sergilemesi)
  • Başkalarının yanında yok sayma
  • Eleştirme, tersleme, azarlama
  • Alaycı konuşmalarla küçük düşürmeye çalışma
  • Rahatsızlığını umursamama
  • Tutarsız mesajlar verme
  • Görmezden gelme
  • Sürekli eleştirme
  • İğneleyici, aşağılayıcı sözler söyleme
  • Erkeğin kendi duygu durumuna göre kadına davranması

gibi tutum ve davranışlar maruz kalan kişinin duygusal olarak travma yaşamasına neden olarak psikolojik sıkıntılar oluşmasına yol açmaktadır.

Kadın ve Fiziksel Taciz

Kişinin bedeninde tahribata yol açabilecek her türlü davranıştır (çürükler, yaralanmalar, kırıklar, beyin kanamaları hatta ölüme neden olabilir). Ancak, fiziksel taciz de, kişinin sadece bedeninde bir hasar olması gerekmez. Aç bırakmak, yapmak istemediği şeyleri yapmaya zorlamak da bir fiziksel tacizdir. Kişinin sadece bedenine değil, kişiliği de zarara uğramaktadır. Tacize uğrayan kişinin benlik algısı değişir, kendini değersiz ve suçlu hisseder. Bu durum, çaresizlik, yalnızlık gibi duyguların açığa çıkmasına neden olur. Fiziksel tacize maruz kalan kadınlarda intihar eğilimi, depresif duygudurum sıklıkla görülebilir. Kadının sosyal desteğinin olması tacizin yarattığı olumsuz etkilerle başa çıkmasını kolaylaştırabilir. Tacizin konuşulması, paylaşılması önemlidir.

Aile içerisinde kadının fiziksel veya duygusal istismarına tanık olan çocuklardan bazıları şiddet içeren davranışlar göstermekte, bazıları ise ileriki dönem ilişkilerinde tacizi normal olarak kabul etmektedir.

Kadının benlik saygısının düşük olması, inkar savunma düzeneğini kullanması, “her şey çok daha iyi olacak” şeklindeki düşüncesi, çocukların boşanmadan, ayrılıktan olumsuz etkileneceği düşünceleri kadının tacize maruz kalmasına, tacizin devam etmesine neden olabilir.

Fiziksel Tacizler

  • Yumruk atmak
  • Tokat atmak
  • İtmek
  • Bir şeyler fırlatmak
  • Uyutmamak
  • Soğuğa maruz bırakmak
  • Yemek vermemek
  • İlaç vermemek
  • Uyuşturucu madde veya alkol alması için zorlamak
  • Kesici aletler kullanmak
  • Vurmak
  • Tekmelemek vb.

DOÇ. DR. ADNAN ÇOBAN

PSİKİYATRİST-PSİKOTERAPİST

 

Gebelik Sorunları

Gebelik ve doğum, gelecek nesilleri sürdürme açısından insan hayatında...

Cinsel Sorunlar

Toplumumuzda kız çocuklarının, cinsellikle ilgilenmemeleri öğretilmekt...

Kadın ve Yaşlılık

Son yıllarda gelişen teknoloji ve insanların sağlık bilincinin güçlenm...