Madde Bağımlılığında Müzikoterapi

Müzikoterapi ile Madde Bağımlılığı Tedavisi

Madde bağımlılığı gitgide artan bir toplumsal sorundur. Tedavisinde standart yöntemlerin yanında müzikoterapi yöntemleri de etkili olmaktadır. Bu yazımda sizlere madde bağımlılarında yapılmış müzikoterapi çalışmalarından bahsedeceğim.

Madde bağımlısı kadınlar üzerinde yapılan bir çalışmada dans terapisinin tedavi ve rehabilitasyon açısından faydalı olduğu kanıtlanmıştır. Dansın kendine güveni artırıcı etkisinin olduğu tespit edilmiş, bunun da, kişilerin maddeyle mücadelelerinde daha güçlü olmalarına fırsat verdiği düşünülmüştür

Müzikoterapinin bağımlılıkla yüzleşme, tahammül etme, içe çekilme ve yetersizlik korkusunda azalma, uyumlulukta artma için bir çözüm yolu sunduğu ortaya koyulmuştur

Maddeyi bırakmada bazı kültürel faktörler etkili olabilmektedir. Kültürel ve manevî durum, madde bağımlılarının tedavi süreçleri için çok önemlidir. Mesela bazı alkol ve madde bağımlılarına bırakma kararını verdirten etkenlerden biri bazen günahkârlık duyguları olabilmektedir. Her gün, aşırı miktarda alkol alan kişilerin Ramazan, kandil gibi dinî günlerde içmediklerini sıklıkla müşahede ederiz. Dinî ve kültürel duygular, hem kişinin maddeyi bırakmasına aracılık etmekte hem de bıraktıktan sonra kararlı davranma konusunda kendisine yardımcı olmaktadır. 1970 yılındaki yapılan bir çalışmada, LSD maddesine bağımlı olanların tedavisinde müziğin etkisi incelenmiş ve özellikle dinî müzik, aşk türküleri, romantik şarkılar gibi bilinen ve kişinin kültürüne yakın müziklerin dinletilmesi çok etkili bulunmuştur.

Alkolizm tedavi merkezinde bir müzik aleti eşliğinde şarkı söylemenin tedavideki etkinliği incelenmiş ve içe kapanmış alkoliklerde grup etkinliğine katılımın arttığı tespit edilmiştir.

Madde bağımlılığı tedavisi gören insanların tedavi kürü sonrasında yalnız kalmaları boşluk duygularını artırıp maddeye dönmelerini kolaylaştırmaktadır. Bu yüzden bağımlının tedavi sonrası süreçte yalnız kalmasına, sıkıntı yaşamasına fırsat verilmemeli ve bunun için gerekli etkinlikler düzenlenmelidir. Bu meyanda oluşturulan korolar, müzik aleti eğitim grupları çok etkili olmaktadır. Müzik stresi azaltma etkisinin yanında, sosyal çevre değişikliği için de fırsat oluşturmaktadır.

Madde kullanımı olan ergenler üzerinde yapılan bir çalışmada, alınan maddeyle ilgili şarkılar seçilmiş, kaydedilmiş ve sözleri yazılmış. Sonra bu şarkılar, ergenlere dinletilmiş, yazdırılmış; şiirler de yorumlatılmış. Bu sayede, ergenlerin maddelerle ilgili konuları anlamalarına yardımcı olunmuş ve kontrol kaybı, fiziksel yıkım, bağımlılık artışı gibi sorunların farkına varmaları sağlanmıştır. Müzikoterapi sayesinde, ergenler günlük stresle başa çıkmanın alternatif yollarını öğrenmişler ve uyuşturucu konusunda bilinçlenmişlerdir

Müzikoterapinin madde kullanımı olanlarda çalışmayı bırakma davranışını azalttığı kanıtlanmıştır. Bir kadın tutukevinde madde bağımlısı suçlular üzerinde uygulanan bir tedavi programı sonrasında, katılımcıların %97’sinin, müzikoterapi görürken işlerine devam ettiği saptanmıştır. Müzikoterapi kişinin kendilik kavramını düzeltmiştir ki madde bağımlılarında kendine güven ileri derecede azalmıştır.

Müzikoterapi bağımlılarda gevşemeyi ve enerji seviyesini artırır, iradeyi güçlendirir, yüzleşmeyi, tahammülü ve uyumluluğu artırır, içe çekilmeyi ve bırakamama korkusunu azaltır.

Bağımlılık tedavisindeki kadın hastalarda yapılan bir çalışmada ritimterapi, müzikle hareket aktiviteleri ve yarışmalı müzik oyunları depresyonu, stresi, kaygıyı ve kızgınlığı azaltmıştır.

DOÇ. DR. ADNAN ÇOBAN

PSİKİYATRİST-PSİKOTERAPİST