Yangın çıkarma dürtüsü olarak tanımlanan bu sorunu yaşayan insanların aşağıdaki türden söylemler ya da düşünceler içine girdiklerini görürüz:
“Yangın çıkarmaktan elde ettiğim maddi bir kazanç yok.”
“Bir ideolojim yok ki, maksadım ideolojik bir duruma dikkat çekmek olsun.”
“Ateş yakmak, yangın çıkarmak bana inanılmaz haz veriyor. Bu hazzı veren başka hiçbir şey yok.”
“Çıkardığım yangında birileri ölmüş/ölmemiş umurumda değil.”
“Pişman değilim.”
Piromanlar, kundaklama faaliyetinin öncesinde bir gerilim hali yaşarlar ve ardından derin bir haz duyarlar. Piroman, sonucu ne olursa olsun yangın çıkarma dürtüsünü durduramaz. Bu sorun, erkeklerde kadınlara göre daha sık görülmektedir.
Piromanlar, yangın çıkarmaktan maddi bir kazanç elde etmezler. Maksatları kendilerine bir arazi açmak değildir. Hayat boyu hiçbir terör örgütüne girmemişlerdir. İdeolojik bir duruma dikkat çekmek gibi bir hedefleri yoktur. Sadece kendilerini yangın çıkarma ile ilgili baskı altında hissederler ve eyleme geçmeden rahatlayamazlar.
Yangın Çıkarma Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
- Planlayarak ateşe verme, ateşe vermeden önce yoğun bir şekilde gerginlik hissetme
- Ateş ve itfaiyecilikle ilgili malzemelere hayranlık duyma
- Yangın haberlerini hayranlıkla ve heyecanla izleme
- Ateş yakmak ve yanan ateşi ya da çıkardığı yangını seyretmekten büyük haz duyma, ateş yakma öncesi olan gerginliğin geçmesi ve rahatlama
- Yangının meydana getirdiği zarara karşı ilgisiz kalma, suçluluk hissetmeme
- Zarardan ve yıkımdan zevk alma
- Zaman içinde daha büyük yangınlar çıkarma eğilimi gösterme
Yangın Çıkarma Hastalığı Ne Zaman Başlar?
Yangın çıkarma hastalığı, genellikle çocukluk yaşlarında başlar. Bu kişilerin geçmiş dönem öyküsü dinlendiğinde, okuldan kaçma, evden kaçma, görev ihmali gibi antisosyal eğilimlerin olduğu görülür. Yangın çıkarma sorunu olan kişilerde uykuda işeme öyküsüne sık rastlanmaktadır.
Yangın Çıkarma Hastalığına Eşlik Eden Durumlar
- Alkol zehirlenmesi
- Cinsel sorunlar
- Ortalamanın altında zeka seviyesi
- Travmatik yaşantılar
- Öfke kontrol zorluğu ya da öfkesini ifade edememe
Tedavi
Bu soruna sahip kişilerde genellikle yüzeyde olan ya da bastırılmış, agresyon (öfke) fazlalığına rastlanır. Bastırılmış olması durumunda, kişilerin kendilerine güvenli bir şekilde kendilerini ifade edememeleri söz konusudur. Öfke duygusu yaşanamaz ya da hedefe uygun yaşanmaz. Yüzeyde ya da bastırılmış olsun, agresyon fazlalığına ve dolayısıyla yangın çıkarma davranışına yol açan travmatik yaşantıların belirlenmesi ve bunların travmatik etkilerinin psikoterapide travma çalışması ile ortadan kaldırılması sonucunda yangın çıkarma dürtüsü ve davranışı söner. Yeni ve alternatif davranış biçimlerinin oluşturulmasına yönelik uygulanan teknikler de destekleyici yaklaşımlar olarak kullanılır.
DOÇ. DR. ADNAN ÇOBAN
PSİKİYATRİST-PSİKOTERAPİST
Seks Bağımlılığı (Cinsel Dürtü Bozukluğu)
Seks yapma dürtüsüne engel olamama ve bunu gelişigüzel bir şekilde far...
Çalma Hastalığı (Kleptomani)
Bu sorun, kişinin gereksinim duymadığı halde, parasal değeri ile ilişk...
Saç/Kaş/Kirpik Yolma Davranışı Nedir?
Saç yolma davranışı, saç, kaş, kirpik yada diğer vücut kıllarını kopar...
