Şizofreni Hastalığının Tedavisi

Corona Virüs Salgınında Korkmaktan Değil Korunmamaktan Korkalım

<p>Bir insan bir çatışma durumunda veya bir kaotik durumda veya işte yaşamış olduğumuz korona virüs salgını gibi bir travmatik olayla karşılaştığında kendini korumak adına ve karşılaştığı sorunu çözmek, onunla başa çıkmak adına birtakım mekanizmalar ortaya koyar. Biz bunlara savunma mekanizmaları diyoruz.<br /> <br /> Savunma mekanizmaları aslında kişiyi korumaya yöneliktir. Ancak bazı savunma mekanizmaları paradoksal bir şekilde kişiyi koruyalım derken aslında çözümden uzaklaşmaya götürür, sorunun ve krizin daha da büyümesine sebep olur. Örneğin bu korona virüs salgını esnasında inkar mekanizmasını çok sık bir şekilde gördük. Yani görmezden gelmek, yokmuş gibi davranmak,&nbsp;yadsımak, deore etmek, değersizleştirmek önemli bir şey yok, korkacak bir şey yok,&nbsp;bu kadar da büyütmeyin, tarzı yaklaşımları veya kadercilik bize bir şey olmaz, zaten öleceğiz,&nbsp;allah bizi korur, ölüme bir çare yok zaten. Şeklinde düşünceler&nbsp;ve davranışlar karşımıza sıklıkla çıkıyor. Bunlar bizim ilkel davranış&nbsp;modellerinden veya ilkel başa çıkma modellerinden bazıları. Bu tür durumlarda insanlar yaşamış oldukları çaresizliğe ve ümitsizliğe, tevekkül maskesini giydirerek bunu görmezden gelerek olayı küçümseyerek kaderci bir şekilde yaklaşarak sözde kendilerini korumaya çalışıyorlar. Ama bu koruma mekanizması, bu savunma mekanizması kişileri tedbir almaktan önlem almaktan uzaklaştırıyor. O zaman da krizin şiddeti daha da artıyor. Ve bu kişi hem kendisi için tehlikeli bir durum yaratıyor hem de başkaları için tehlikeli bir insan haline geliyor. Yapmamız gereken mutlaka korkacağız ve kaygılanacağız.</p>

Farmakogenetik Testleri Kimlere Önerirsiniz? | Doç. Dr. Adnan Çoban

<p>Hocam, farmakogenetik testleri kimlere önerirsiniz? Farmakogenetik testlerin ulaşılabilirlik ve fiyat performansı açısından daha uygun hale getirilmesine göre çalışmalar devam etmektedir. Bu ihtiyaçlar giderildikten sonra, Farmakogenetik testler uzun süre ilaç kullanması gereken hastalarda rutin bir uygulama haline gelebilecektir. Ancak farmakogenetik testler günümüzde daha çok dirençli depresyonlarda uygulanmaktadır. Araştırmalar daha çok bu alanda veri ortaya koymuştur. Ancak kronik şizofreni, bipolar bozukluk ve dirençli obsesif kompülsif bozukluk gibi psikiyatrik bozukluklarda da farmakogenetik testlerin tedaviye katkısı üzerine araştırmalar planlanmakta ve yürütülmektedir. Yeterince veri elde edildikten sonra uzun süre ilaç kullanmak zorunda kalan ve bazen hayatlarını zora sokan ilaç yan etkileriyle karşı karşıya kalan bu kişilerde de farmakogenetik tetkikler yapılabilecektir. Ayrıca bu psikiyatrik durumlarda sık karşılaşılan ve ilaç yan etkilerine bari olarak gelişen tedavi uyumsuzluğunun önüne geçilmesinde de bu testler büyük katkı sağlayabilecektir. Dolayısıyla ortaya koyulan verilerfarmakogenetik testlerin uzun süre ilaç kullanması gereken kronik psikiyatri vakalarında hem etkin hem de yan etki profili düşük ilacın belirlenmesinde önemli bir enstrüman olacağına işaret etmektedir.</p>

Deprem Sonrası Ruhsal Yaraları Sarmak | Doç. Dr. Adnan ÇOBAN

<p>Doç. Dr. Adnan Çoban'ın 6 Şubat tarihinde yaşanan deprem felaketi üzerine Uzm. Psikolog Şebnem Altunışık Yılmaz ile yaptığı "Deprem Sonrası Ruhsal Yaraları ...</p>

Sosyal Fobi Nedir?

<p>Sosyal fobi kişinin sosyal ortamlarda eleştirilme, reddedilme, rezil olma korkusu yaşayarak, aşırı endişe duymasıdır. Kişi bu ortamlarda sanki hep yanlış yapacakmış, sanki hata yapacakmış. Sanki efendim eleştirilecekmiş, bütün insanlar toplanmış, onun izliyorlar ve eleştirilecek bir tarafını, eksiğini, kusurunu bulmaya çalışıyorlarmış gibi bir algı oluşuyor. Ve bu algının neticesinde kişi de bir takım fiziksel belirtiler ortaya çıkıyor. Ne oluyor? Mesela kızarıyor. Sesi titriyor. Çarpıntı oluyor, elleri titriyor. Avuçları terliyor. Veya efendim işte o anda bir şey anlatıyorsa dikkati dağıldığı için kekelemeye başlıyor vesaire. Sonuçta bu fiziksel belirtiler de bir zaman sonra bir fobi etkeni olarak kendisini gösteriyor. Ne oluyor? Kişi benim heyecanlandığımı görecekler. Kendime güvensiz bir insan olarak beni algılayacaklar. İşte yüzümün kızardığını anlayacaklar. Sesimin titrediğini anlayacaklar diye aşırı endişe yaşamaya başlıyor. Kaygı yaşama başlıyor. Bu bir zaman kişinin sosyal ortamlardan kaçınmasına, sosyal ortamlarda kendini göstermemesine, konuşmamasına, hatta bu ortamların mümkün olduğu kadar girmemesine yol açıyor. Sosyal fobi kimlerde daha çok görülüyor? Çocukluk çağında aşırı baskıya maruz kalmış, çok eleştirilmiş, efendim hırpalanmış, fiziksel şiddete maruz kalmış. Ezilmiş çocuklarda görülebildiği gibi tam tersi aşırı kollanan aşırı efendim sen şunu yapamazsın, sen bunu yapamazsın deyip koruma altına çocuklarda da kendini gözükmüyor gösterebiliyor. Yine bazı travmatik yaşantılar kişinin kendisinde bir yanlış yaparım, eksiklik yaparım, ben hep işte hata yaparım. Rezil olacak şeyler yaparım tarzı düşüncelere yol aç yol açarak ilerleyen yaşlarında sosyal fobiye sebep olabiliyor. Sonuçta kişide eksiklik, eziklik, güçsüzlük, değersizlik, algılarına sebep olacak herhangi bir travmatik yaşantı sosyal fobi etken olarak karşımıza çıkabiliyor.</p>

Öfke nedir?

<p>Öfkeli insanlarda var olan temel duygulardan bir tanesidir. Olumsuz bir duygudur. Olumsuz bir duygu olduğu için de beynin öfkeyi kontrolle ilgili mekanizmaları var. Beyin bu konuda aslında çok sağlam bir yapıya sahiptir. Fakat bazen beynin öfke kontrolünü sağlayan mekanizmada sıkıntılar söz konusu olabilir. Yani bu mekanizmayı bozan etkenler söz konusu oluyor. Bu etkenler söz konusu olduğunda da öfke kontrol bozukluğu ve öfke sorunları ortaya çıkar. Peki nedir? Öfke, kontrol bozukluğuna veya öfke sorunlarına sebep olan şeyler. En başta Depresyonun belki de ilk belirtisi, öfke sorunlarıdır. Mesela kişi herkesi son günlerde ve hocam herkesin kalbini kırmaya başladım. İşlerimden, iş yerimden herkese kavga ediyorum. En ufak bir şey alınmıyorum, tepki görüyorum. Trafikte sürekli kavga etme noktasına geliyorum. Şeklinde yakınmalar da gelir. Ve öne alınmazsa bu durumun ilerleyeceği şey ağır depresyon. Başka neden? Mesela aşırı alkol kullanın. Ve madde kullanımı. Bunlar da öfkeyle ilgili mekanizmaları bozduğu için öfke ve kontrol sorunları yaratabilir. Veya Anne babayla ilgili, çocukluk döneminde yaşanmış olumsuz yaşantılar. Mesela aşırı eh bunaltan, aşırı efendim ikaz eden, sürekli eleştiren, sürekli kısıtlayan, aşırı koruyup kollayan anne babaların çocuklarında eh aşırı bir öfke birikmesi ve erişkin dönemde öfke, kontrol sorunları ortaya çıkabilmektedir. Hiperaktif çocuklarda, hiperaktivite ve dikkat eksikliği sorunu olan çocuklarda dürtü kontrol mekanizması bozulduğu için, öfke çok sık görülebilen bir durumdur. Hiperaktivitenin tedavisiyle birlikte bu öfke sorunları çocuklar kurtulabilir. Veya işte bazı fiziksel hastalıklar, mesela kalp hastalıkları sonrasında öfke sorunlarının çok sık olduğunu görüyoruz. Bazı kullanılan ilaçlar, mesela kortizon gibi ilaçlar kronik rahatsızlıklarda kullanılan kortizon gibi ilaçlar, öfke sorunlarına, aşırı sinirlilik ve evlilik durumlarına sebep olabilir. Bir de beynin bölgesini mesela bir insanlar patlayıcı tarzda öfke kontrolsüzlüğü söz konusuysa mesela epilepsi hastalığı, sarı hastalığından, beynin ön bölgesinde oluşan tümörlerde beyin ön bölgesinde ve öfkeyle ilgili alanlarındaki iltihabi durumlarda biz öfke patlamalarını görebiliriz. O yüzden ne yapmak lazım? Öfke patlamasına sebep olan etkenleri bir bir verimletmek etkenleri ortaya koymak, bu etkene yönelik tedavide mutlaka girişimde bulunmak lazım. Mesela depresyonsa, depresyon tedavisiyle birlikte öfke kontrolü çok kısa sürede sağlanacaktır. Eğer anne babayla ilgili bir sorunsa çok travmatik bir hadise söz mesela bir cinsel taciz söz konusuysa bu travmanın çözülmesi ile birlikte buna bağlı öfke sorunu da ortadan kaldırılır. Yani etkene yönelik bir tedavi planı yapılırsa öfke sorunu büyük oranda ortadan kaldırılabilmektedir.</p>