Farmakogenetik Uygulamaların Tedavi Sürecine Katkıları Nelerdir? | Doç. Dr. Adnan Çoban

Takıntı nedir?

<p>Takıntı hastalığı takıntılarla seyreden bir ruhsal bir rahatsızlıktır. Takıntı ne demektir? Takıntı insanın aklına istenmeden gelen davetsiz misafir şeklinde gelen ve kişiyi de aşırı bunaltıyor. Sıkıntı yaratan düşüncelerdir. Böyle düşüncelerdeki düşünceler kişiyi bu sıkıntıdan, aşırı sıkıntıdan&nbsp; sıkıntı gidermek üzere birtakım davranışlara sürükler. Mesela aşırı kirlendiğini düşünen, sürekli kirlendiğini düşünen bir kişide sürekli el yıkama veya yıkanma davranışı ortaya çıkarır. Veya hastalıkla Gibi takıntılar ortaya. Yani sen hastasın. Sende bir rahatsızlık var şeklinde bir&nbsp; düşünce söz konusu oluyorsa o zaman ne olur? Sürekli hasta olduğuyla ilgili düşünceler, hasta olmadığını, kanıtlamaya dayalı davranışlar oluşur. Veya&nbsp; dini obsesyonlar verip, dinitakutlar dediğimiz bir ağız takıntılar vardır. Nedir bu?Mesela tanrıyla ilgili küfürler ortaya çıkar.&nbsp; mukaddes gördüğü şey kavramlarla ilgili birtakım kül küfürler, ileri geri konuşmalar şeklinde düşünceler ortaya çıkar. Budüşünceler Kişinin&nbsp; sürekli estağfurullah, tövbe,tövbegibi bir takım şeyleri söylenmeden, sürekli duaetmelerine ve hatta işte aşırı ibadet yapmalarına&nbsp; sebep olur. İşte biz bu&nbsp; mesela temizlik düşüncesine takıl tadı veriyoruz. Kirlenmişlik düşüncesine sürekli el yıkama olayına da kondisyon adını veriyoruz. O yüzden bu rahatsızlığımız obsesif kompulsif bozukluk adını veririz. Peki takıntı hastalığı&nbsp; neden birçok&nbsp; nedeni vardır. Bunun başında kimyasal nedenler var. Maddesinin aşırı düşmesinden dolayı beyin bazı alanlarında düşünceyi kontrol eden alanlarında sıkıntılar söz konusu ve bu sefer olumsuz düşünceler işte bu takıntı dediğimiz olumsuz düşünceler ortaya çıkar. Yine geçmiş&nbsp; dönemde yaşanmış travmalar.Mesela bir insanın yasak bir ilişki yaşaması o insanda bir temizlik obsesyonu, temizlik takıntısı şeklinde ortaya çıkartır.&nbsp; geçmişte yaşadığımız&nbsp; bizde bazı konularda hassasiyet ve takıntı dediğimiz&nbsp; düşüncelere sebebiyet veriyorlar. Peki tedavisi nasıl bu takıntı hastalığı? Tedavisi aslında çok kolay. Çok&nbsp; karmaşık bir tablo olmasına rağmen&nbsp; tedavisi bir yöntem oluşturulabilir bir tedavi programı&nbsp; çok&nbsp; basittir ve başarı oranı çok yüksektir. İlaç tedavisi olmazsa olmazdır burada. Kimyasal durumu düzeltmemiz şarttır. İlaç Tedavisine ilave eden düşünceler bu Negatif Düşünceler üzerinde yoğunlaşan kooperatif davranışı talepler ve travmaya bağlı bir&nbsp; eğer takıntı rahatsızlığı söz konusuysa travmayı çözmeye yönelik travmanın etkisini duyarsızlaştırmaya yönelik&nbsp; EMDR gibi travma terapilerinden son derece faydalanılmaktadır. İlaç artı terapiyle, tedavibaşarısı aşağı yukarı yüzde seksen, doksanlara kadar ulaşabilmektedir.</p>

Uyuşturucu Bağımlılığı

<p><span style="line-height:100%">Uyuşturucu bağımlılığı, eroin, kokain, esrar, ekstazi gibi maddelere bağımlılıkla karakterize bir rahatsızlıktır. Eroin damardan alınan ve son derece zararlı, son derece öldürücü bir maddedir. Ki bu maddeyi kullanan insanlar zaten en bu bağımlılığın en uç uç noktasındadırlar. Çoğu zaman baştan zevk verir. Ama daha sonra bu zevk git gide azalmaya başlar. Tolerans dediğimiz yani kişi aldıkça daha da dozu arttırma ihtiyacı içerisinde. Hisseder kendisini. Ve sonuçta hem zevk alamaz hem de çok yüksek dozlarda madde kullanma tehlikesi karşı karşıya kalır ki işte altın vuruş dediğimiz durum bu eroinle karakterize bir durumdur ki bu kişi bu yüksek doz eroinden çoğu zaman ölür. Yine kokain kokain maddesi de aşırı uyarıcı bir maddedir. İşte taş şeklinde ve burundan çekerek farklı şekillerde alınabilmektedir. Kokain de hatta işte özellikle zengin kesimin işte parası işte hali, vakti yerinde olan çevrelerin kullandığı madde olarak bilinir. Ve çoğu zaman sanki zarar yokmuş gibi birtakım yanılsamalar söz konusudur. Kokain maddesi kullanan insanlarda ilerleyen süreçte paranoya paranoya bozukluklar, aşırı şüphecilik, aşırı agresif davranışlar ve hatta beyin damar çatlamaya bağlı olarak beyin kanamaları söz konusu olur. Olabilir ki zaten bazen maalesef işte artistlerden veya efendim sanatçılardan kokain sebebiyle beyin kanamasından ölen insanları maalesef bu toplumda görmüş oldum. Yine gibi dediğimiz yani aşırı uyarıcı maddeler de gençler arasında sıklıkla kullanılmakta. Hatta gençler bunu ya işte hocam akşam eğlenmeye gittiğim zaman ekstazi'yi atıyorum ve işte bir anda kendimi dünyanın en güçlü, en iyi dans eden genci gibi hissediyorum. Diyen gençlerle çok karşılaşıyoruz. Böyle bir sahte bir işte enerji ortaya koyan bir maddedir ki son gene basına yansıyan haberlerden gördük. Çok genç yaşta bunu kullanıp kalp krizinden ölen insanlar söz konusu olabilir. Yine ODTÜ günahı yoktur şeklinde efendim yanlış bir inanışla çok yaygın bir şekilde kullanılan yani dünyanın belki de en önemli halk sağlığı sorunlarından biri olan esrar bağımlılığı da çok sık karşılaştığımız bir bağımlılık tipidir. Esrarın böyle günahı yoktur şeklinde algılanması onu daha da tehlikeli hale getiriyor. Ben size sadece bir araştırmadan bahsedeyim. Dünyada yapılan geniş kapsamlı bir Araştırmada esrar kullananlarda şizofreni riskinin yedi kat arttığı tespit etmiş, ortaya koyulmuştur. Yani esrar kullanan bir insan yüzde yedi gibi yani yedi kat normal bir insandan yedi kat daha fazla akıl hastası olma riskiyle karşı karşıya kalmaktadır. Sonuç olarak bütün bu kimyasallar sahte bir mutluluk, sahte bir efendim güven duygusunu insanlara empoze etmekte ve zaman içerisinde kişiler bu duyguları da Yaşayamaz, yaşayamaz ve çok yüksek dozda madde kullanarak hayati tehlikelerle karşı karşıya kalmaktadırlar. Tedavisinde ise maddeden arındırma efendim kişinin ruhsal boşluğunu efendim giderecek birtakım travma terapilerini devreye sokma ve aile bağlarını, sosyal bağlalarını, kişinin güçlendirme prensibi son derece önem arz etmektedir.</span></p>

Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kendini Nasıl Belli Eder?

<p>Travma sonrası stres bozukluğu, ölümcül bir travma sonrasında kendini gösteren bir psikiyatrik bozukluktur. Genelde insanlar bir travma yaşadıktan sonra bir stres cevabı, akut stres cevabı verirler. Eğer bu akut stres cevabı 30 günü geçerse, biz buna travma sonrası stres bozukluğu tanısı koyuyoruz. Travma sonrası stres bozukluğunun belirtileri nedir? Üç belirti kümesiyle kendisini gösterir. Bu birincisi, yeniden yaşantılı, yani kişiye o travmatik olayı, travmatik anları, resimleri sık sık yaşar,&nbsp;istenmeden sürekli&nbsp;gözünün önüne gelir. İkincisi, kaçınma, onu hatırlatan o travmayı hatırlatan birçok olaydan kaçınmaya başlar, onu duymak istemez, görmek istemez, aklına gelmesini istemez. Üçüncüsü, aşırı uyarılmışlık, yani aşırı irkilme, tetikte olma, her an bir şey olacakmış korkusu içerisinde olma şeklinde kendini gösterir. Travma sonrası stres bozukluğu, eğer çok ileri düzeyde ise EMDR gibi birtakım travma odaklı terapilerle müdahale edildiğinde büyük ölçüde düzelme göstermektedir.</p>

Corona virüsü salgınının psikolojik etkileri

<p>Bulaşan sadece virüs değil aynı zamanda toplumsal travmanın yarattığı aşırı fobik reaksiyonlar, depresyon, panik, paranoya gibi ruhsal sorunlar ve bencillik dürtüsellik saldırganlık damgalama gibi yıkıcı davranışlardır. Insanlar olağanüstü durumlarda nezaket, sağduyu, empati, yardımlaşma gibi ahlaki değerlerini geçici olarak kaybederler ve sadece kendisini düşünen, bencil bir varlığa dönüşürler. O yüzden salgınların yaratmış olduğu psikoloji virüsten çok daha hızlı bir şekilde yayılır ve hatta virüsle karşılaşma riski olmayan insanları bile etkiler. Bir manada viral pandemi bir psikolojiyle bir salgın psikolojisini de beraberinde getirir. O yüzden salgınlarda ortaya çıkan psikolojik sorunları mutlaka tespit etmek ve bunlarla başa çıkmak bu konularda destek programları oluşturmak çok önemli arz eder.</p>

Kişinin Madde Bağımlılığı Olduğu Nasıl Anlaşılır?

<p>Kişinin madde bağımlısı olduğunu dan şüphelendiren çok tipik bir takım davranışlar vardır nedir bunlar mesela kişi gece hayatına çok fazla düşmeye başlamış sık sık barlarda gezmeye başladık efendim gecenin bir vakti bir telefon gelir apar topar gider anlamsız bir şekilde uzun bir süre geri dönmez yine çok sık çok çok fazla para harcamaya ve çok fazla para istemeye başlar, arkadaşları değişmeye eski arkadaşlar arkadaşları değişmeye eski arkadaşlarından birer birer uzaklaşıp yeni çok kendi çevresine uymayan bir takım arkadaşlıklar zararlı arkadaşlıklar edinmeye başlar ya kişinin uykuları bozulur az uyuma sürekli geceleri gezinme iştahsızlık iştah kaybı zayıflama efendim Sosyal çekinmeler Aile ile iletişimin menimizi olması en aza inmesi efendim gözler de kızarıklık yüzde efendim kızarmalar veya çocuğun aşırı agresif olması aşırı sinirli olması aşırı efendim saldırgan olması o zamana kadar var olmayan huylarını ortaya çıkması yine aşırı depresif mutsuz üzüntülü hüzünlü olması bunlar Bir anne babanın veya bir aile ferdinin çevresindeki bir kişide böyle bir bağımlılık olmadığından şüphelendiren özelliklerdir fakat altını çizmemiz gereken önemli bir şey daha iyi husus daha var o da şu hiçbir aile hiçbir anne baba hiçbir kişi çevresindeki bir insanın kesinlikle böyledir karşılaşmayacağı gibi bir yanlış uyuşturucu bağımlılığı toplumun bütün katmanlarını muhafazakar liberal bütün katmanlarını etkileyen son derece tehlikeli bir rahatsızlıktır.</p> <p>&nbsp;</p>