Takıntı nedir?

Obsesif Kompulsif Bozukluk (Takıntı) Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Obsesif kompulsif bozukluk belirtileri obsesyonlar ve kompulsiyonlardır aslında. Ama bunun şu normal titizlikten ayrılmak lazım. Yani insanlar hayatlarında işte mikroba karşı, hastalığa karşı veya düzen tertip noktasında titiz olabilirler. Bu eğer günlük hayatlarını etkilemiyorsa, işlevlerini bozmuyor, sosyal ve mesleki, ailevi işlevlerini bozmuyorsa biz bunu hastalık zemininde ele alıyoruz. Hastalık zemini alacağımız şeyler ise daha çok insanın bütün bu işlevlerini bozan obsesyonlar ve kompulsiyonlardır. En sık karşılaştığımız obsesyonlar mikrop bulaşma veya kirlenme obsesyonlarıdır. Kişi kendisine mikrop bulaşacağından korkun. Sürekli elini yıkayabilir. İşte el sıkışmaktan, insanlarla efendim temas etmekten veya işte umumi tuvaletlere vesaire onlardan o kullanmaktan kaçıdır. Yine kuşku obsesyonları, kontrol obsesyonları, ki bu da çok sık görülen bir obsesyondur. Ne oluyor? Kişi ocağı kapattın mı? Işıkları kapattın mı? Ütü bir prizden çektin mi? Veya efendim kapıyı kilitledin mi düşünceleriyle sürekli kontrol eder bunları. Defalarca kontrol eder. Hatta kilometrelerce gidip dönüp tekrar kontrol edebilir. Dini obsesyonlar, metafizik obsesyonlar, görülen diğer önemli obsesyonlardır. Burada da kişinin aklına sürekli efendim Allah'a küfür veya işte mukaddes bir takım saydı. İnandığı değerlere karşı hakaretvari düşünceler veya bunları inkar eden düşünceler gelir. Kişi bundan dolayı suçluluk, günahkarlık duyarak sürekli tövbe tövbe estağfurullah gibi sözler söyler. Efendim ya aşırı işte namaz kılma, ibadet etme olur veya tamamen bunları hatırlattığı için kaçınma davranışları söz konusu olabilir. Yine efendim önemli yani bu yüzyılımızda önemli bir obsesyon eş cinsel olma obsesyonu veya işte homofobi dediğimiz durum. Kişinin aklına sürekli kendisinin eşcinsel olduğu işte hem hoşlandığı gibi bir takım düşünceler gelir. Kişiye aslında yabancı düşüncelerdi bunlar. Çok rahatsız eder. Bundan dolayı bir suçluluk hatta bir günahkarlık duygusu içerisine giren kişi ve eh bunun işte eh böyle bir şeyin olmadığını ispat edercesine bir takım davranışlar içerisine girer. Bu tür düşünceler açıklandı, açıldığı zamanda da sürekli konuşmaktan kaçınır. Kendi içinde büyük bir sıkıntı yaşar. Son olarak da hastalık eh takıntıları önemli takıntılardan. Nedir bunlar? İşte AIDS, hepatit, kanser gibi birtakım rahatsızlıklara yakalandığını düşünür kişiye. Sürekli aklına bu tür obsesyonlar gelir ve gider doktora eh defalarca, müteahhitlik defalar eh test eh o yaptırır, işte efendim tedavi olur veya işte eh muayene olur eh ama bir türlü tatmin olamaz ve defalarca bu eh sürer gider. Sonuç olarak obsesif bozukluk, obsesyonlar hayatını son derece etkileyen ve ızdırap veren ve mutsuz eden bir rahatsızlık olarak karşımıza çıkar.

Corona Virüs Salgınından Rasyonalize Etmek Değil Rasyonel Davranmak Korur

Koronavirüs salgını gibi büyüktoplumsal travmalardakarşılaştığımız davranışlardan bir tanesi de olayı rasyonalize etme. Davranıştır. Rasyonel İze Etmekle rasyonel olmayı birbirine karıştırmamak gerekir. Rasyonalize etmek bir tehdit karşısında kişinin düştüğü acziyetten kurtulma  için ortaya koyduğu işlevsel olmayan birtakım düşünce ve davranışlardır. Yani bir manadakişinin kendisini avutmak vekandırmak eğiliminde olmasıdır.Örneğin bunu çok duyuyoruz toplumda. Bize bir şey olmaz.Kaderde ne varsa onu göreceğiz.Bizim genetiğimiz dirençliyim.Bizi Allah korur. Korku ecele faydası yok. Bir gün nasıl söyleyeceğiz? Ölüme çare yok gibi düşünceler aslında birer rasyonalize etme çabalarıdır. Peki neden insanlar rasyonalize etmeye  çalışıyor? Tehdidin yaratmış olduğu korkuya dayanamayıp  ondan kaçmak adına olayırasyoneliyor. Yani aslında o  çarpık ııı gerçeği kendi çarpık mantığına uydurmaya çalışıyor.  Rasyonel olmak ise gerçeği olduğu gibi objektif şekilde  kabul edip ona göre davranmak ona göre önlemler almak ve ona  göre birtakım hamleler yapmaktır. Bugün geldiğimiz  noktada rasyonel şudur. Koronavirüs enfeksiyonu dünya  tarihinde görülmüş en hızlı yayılma potansiyeline sahip  ölümcül bir viral enfeksiyondur. Ancak bu  yakalanan herkesin öleceği anlamına gelmemektedir. Özellikle yaşlılar, seksen yaşın üstündeki yaşlı kişiler,  bağışıklık sistemi zayıf olan ve kronik sahip olan bireylerde  ölüm riski çok daha yüksek oluyor. Ancak bu bu yaş  kurumundaki insanların kesinlikle öleceği manasına  gelmiyor. Bu yaş grubundaki insanlar da erken başvuru tıbbi başvuruda bulunur. Gerekli Müdahaleler yapıldığı takdirde kurtulma şansına sahipler.Rasyonel olduğumuzda biz olayı  kabul edip gereken tedbirler alıyoruz. Yapmamız gereken eee  şeylere odaklanıyorum. Yani Çözüm odaklı düşünüyoruz. Ama  rasyonalize ettiğimizde çözümden hızla uzaklaşıyoruz.  Hem kendimizi hem de başkalarını tehdit eden bir  kişiye dönüşüyoruz. O yüzden korkmaktan korkmayalım.  Korunmaktan korkalım.

Corona Virüs Salgını İrkilme Reaksiyonuna Sebep Oluyor

Koronavirüs salgınının büyük bir travma olduğundan ve bu büyük travmanın insanlarda akut stres reaksiyonu adını verdiğimiz psikiyatrik tabloya sebep olduğundan bahsetmiştik. Akut stres reaksiyonu olduğu dönemlerde insanlarda birçok şikayetler söz konusu oluyor. Ama bu şikayetlerin önemlilerinden bir tanesi de startle reaksiyonu. Yani irkilme reaksiyonudur. İrkilme reaksiyonu aslında kişinin kendisini korumak için yaptığı refleksif davranışlardır. Biz bunu nerede gördük? Depremlerde gördük. Deprem anında insanlar çok üst katlardan, binaların üst katlarından kendilerini dışarı attılar, aşağı atladılar ve depremden değil de buradan işte üst katlarını atladıkları için ölen işte ve sakat kalan birçok insan oldu. Bu işte bir startıl, birikilme reaksiyonudur. Peki biz koronavirüs salgınında bu irkilme reaksiyonunu nasıl gördük? Insanların marketlere hücum etmesi, rafları boşaltması, tuvalet kağıdı, dezenfektan, deterjan, sabun, eldiven, maske gibi temizlik malzemeleri stoklaması. Bir startle birikilme reaksiyonudur. Bu ikili reaksiyon refleksif olduğu için arka planda ölüm korkusu olduğu için tabii kişiyi can havliyle kendini garanti altına alma kendini güvenli bir noktaya getirmek davranış olarak karşımıza çıkıyor. Tabii böyle bir durumda insan daha da bencilleşiyor, bencilleşmesi insanının bencilleşmesi, toplumsal infialin daha da artmasına insanların kaygılarının yükselmesine, panik havasının daha da efendim etkili sebep olarak bizim krizle mücadelemize bir takım zararlar geliyor. O yüzden krizle mücadele edelim. Koronavirüs salgını gibi kaotik durumlarla mücadelede, travmalarla mücadelede tıbbi tedbirlerin yanı sıra mutlaka psikolojik tedbirlerin de alınması gerekiyor. Tıbbi tedbirlerin başarılı olması, önlemlerin başarılı olması, kişilerin önlemleri alabilme noktalarında belli bir seviyeyi yakalayabilmeleri onların psikolojik olarak rahat olmalarıyla çok ilişkilidir. Bu konuda psikolojik destek programlarına ihtiyacımız vardır.

Şizofreni Hakkında Merak Ettikleriniz

Kapalı Alan Korkusu (Klostrofobi)

Kapalı alan korkusu, kapalı, basık, küçük alanlarda kalma korkusuyla kendini gösteren ve burada başına bir şey geldiği zaman buradan kurtulamayacağı düşüncesiyle seyreden bir bozukluktur. Hangi durumlarda ortaya çıkıyor? İşte kapalı, küçük yerler dedik. Mesela asansör veya çıkamayacağını düşündüğü yerler. Uçak, otobüs, feribot metro gibi ulaşım araçları. Yine efendim küçük basık odalar, karanlık odalar, penceresi olmayan odalar. Yine kalabalık yerler. Mesela işte sinema, AVM, tiyatro gibi alanlar bu korkuların yaşanabileceği alanlardır. Ne oluyor? Kişi bu ortamlara girdiği zaman aşırı bir işte tehlike ve tehdit algısı olacak kişide. Buna bağlı olarak bir reaksiyon işte titreme, terleme, taş yıkardı, aşırı kasılma, gerginlik, korku gibi birtakım reaksiyonlar oluşuyor. Hayal nasıl etki ediyor bu? Düşünün işte bu ortamlarda korkan bir insan. Mesela asansörden korkan bir insan işte on iki katlı bir veya otuz katlı bir binada işi varsa otuzuncu kata merdivenle çıkmak zorunda kalıyor. Veya bir iş adamı uluslararası Çin'e seyahate gitmesi, iş seyahate gitmesi gerekiyor. Gidemiyor uçak korkusu olduğu için. Veya şehirler arası seyahat etmek istiyor. Otobüs korkusu var, tren korkusu var. Bir türlü seyahat edemiyor. Hatta Avrupa yakasından efendim Asya yakasına, işte Kadıköy yakasına geçemiyor kişi. İşte bazı korkmadığı şeylerdir. Mesela köprünün üstünden geçerken bile korkan insanlar oluyor bu insanlar. Yine sinema, tiyatro, AVM gibi yerlere gitmekten kaçınıyorlar. Çünkü buralarda herhangi bir yangındır, bir tehlikeli bir durum olursa kaçamam, kurtulamam korkusu yaşıyorlar. Hatta gitseler bile diyelim sinemaya gidiyor, sinemada çıkış kapısına en yakın yere, yerden bilet alıp ancak o şekilde izleyebiliyor ki o izleme de çok korku, panik içerisinde oluyor. Sonuçta geçmiş yaşantılarının etkisiyle. Yani bu nasıl oluyor bu kapalı yer korkusu? Ya kapalı kapalı yer korkusu? Ya kapalı yerde kalıyor. Mesela bir asansörde kalma hikayesi olabilir kişide. Veya uçakta aşırı bir türbülans söz konusu olabiliyor. Veya hiç bunlarla alakalı olmayan hani kapalı yerle ilgili bir yaşantısı olmaksızın yaşamış olduğu bir olay, işte çaresizlik tehdit algısı, güvende olamama düşüncesi yaratan bir travmatik olay bile kişide kapalı yer korkusunu oluşturabiliyor peki tedavisi var mı? Eh tabii ki tedavisi var. Fobilerde eh bizim psikiyatrinin en başarılı olduğu alanlardan bir tanesi de fobilerdir. Kapalı yer korkusu olan eh kişilerde etkeni bulup, onun üzerine yoğunlaştığınızda ve efendim eh tetikleyicilerle yani tetikleyen ortamlara karşı duyarsızlaştırma çalışması yaptığınızda yüzde yüze yakın eh olumlu sonuç alıyorsunuz. Burada tabii eh en önemli yöntem olarak karşımıza çıkan yöntem de terapisi. Son yıllarda yıldızı parlayan bir terapisi ne yapıyor? Tetiklenen travmatik yaşantıları tespit edip bunları söndürüyor bir manada. Normal sıradan yaşantılara dönüştürüyor. Bir de tetikleyicilere karşı duyarsızlaştırarak kişinin ııı rahatlamasını ve bu ortamlarda rahatlıkla bulunmasını sağlıyor.